Özət
Öd sancısı xəstəliyi və ya xronik daşlı xolesistit tutması öd daşının kisə axacağını təkrarlayan və müvəqqəti tıxaması nəticəsində kisədə yaranan morfofunksional dəyişikliklərlə (durğunluq, hipoaktiv kisə, fibroz, iltihab) xarakterizə olunur. Avropa ədəbiyyatlarında bu xəstəlik öd sancısı da adlanır. Xəstəlik adətən öd sancısı ilə başlayır, sancı əksər hallarda spontan və ya dərmanlarla (spazmolitik, ağrıkəsicilərlə) 6 saat, ən gec isə 24 saat ərzində keçib gedir, lakin vaxtaşırı təkrarlama xarakterikdir. Təkrarlayan tutmalar adətən öd kisəsi fibrozuna, durğun kisəyə, Oddi fibrozuna, xronik pankreatitə gətirib çıxarır, bəzən ağrı tutmalarının ardınca ağırlaşmalar baş verir (kəskin xolesistit və pankreatit, xoledoxolitaz və xolangit və s.).
Diaqnostikasında klinik, laborator və USM əsas yer tutur, öd sancısı, USM-də kisədə daşların tapılması ilə yanaşı klinik, laborator və görüntüləmə müayinələrdə iltihabi, xolestatik və zədələnmə əlamətlərinin olmaması və 12-24 saatlıq izləmədə də ortaya çıxmaması xarakterikdir. Xroniki daşlı xolesistitin (öd sancısı xəstəliyinin) standart müalicəsi laparoskopik xolesistektomiyadır.
Öd sancısı (xroniki daşlı xolesistit) üzrə suallar
N.Y.Bayramov, A.K.Səfiyeva, F.Qəhrəmanova
|
Suallar |
Cavablar |
|
Xroniki daşlı xolesistit (öd sancısı xəstəliyi) nədir? |
Öd daşının kisə axacağını təkrarlayan və müvəqqəti tıxaması nəticəsində kisədə yaranan morfofunksional dəyişikliklərlə (durğunluq, hipoaktiv kisə, fibroz, iltihab) ağrı tutmaları ilə xarakterizə olunan xəstəlikdir. |
|
Rastgəlmə tezliyi nə qədərdir? |
Öd daşı olanların 20-30% -də |
|
Səbəbi və ya risk faktorları nələrdir? |
Öd kisəsində daşın olması |
|
Patogenezi nədən ibarətdir? |
Kisə axacağının daşla müvəqqəti tıxanması kisənin blokuna, kisədaxili hipertenziyaya və ağrıya səbəb olur. |
|
Gediş xüsusiyyəti necədir? |
|
|
Ağırlaşmaları nələrdir? |
|
|
Klinik əlamətləri hansılardır? |
|
|
Hansı xəstələrdə şübhələnmək lazımdır? |
Epiqastral və ya sağ qabırğalatında sancışəkilli ağrıları olan |
|
Dəqiqləşdirmək üçün hansı müayinələr lazımdır? |
Klinik, laborator və USM |
|
Laborator əlamətləri nələrdir? |
Spesifik laborator əlamətləri yoxdur |
|
Görüntüləmə əlamətləri nələrdir? |
USM – öd kisəsində daşlar. |
|
Digər müayinələrdə nə tapılır? |
Digər göstəricilər normal olur. |
|
Diaqnostik kriteriyalarını sadala? |
|
|
Müalicə üsulları hansılardır? |
Cərrahi |
|
Əməliyyata göstərişlər nələrdir? |
Ağrı tutmaları əməliyyata göstərişdir. |
|
Əməliyyat üsulları hansılardır? |
Laparoskopik xolesistektomiya – «Qızıl standart» |
|
Proqnozu nədir? |
Yaxşıdır |
|
Xəstəliyin ən xarakterik özəlliyini bir cümlə ilə necə ifadə edərsiniz? |
Xroniki daşlı xolesistit (öd sancısı xəstəliyi) ən çox rast gəlinən cərrahi xəstəlikdir. |