Özət
Yuxarı boş vena sindromu dedikdə yuxarı boş venada baş verən durğunluğun törətdiyi simptomokompleks nəzərdə tutulur. Yenitörəmələr, tromboz ən çox rast gəlinən, travma və xroniki mediastinit isə az rast gəlinən səbəbləridir. Sindrom üç klinik formada ortaya çıxa bilir: asimptomatik, kəskin və xroniki durğunluq əlamətləri ilə (beyin durğunluğu, udlaq-qırtlaq ödemi, disfagiya, üzdə və boyunda ödem, sianoz, venoz genişlənmə və s.). Diaqnozu dəqiqləşdimək üçün KT-angioqrafiya lazım gəlir. Həyatı təhlükə əlamətləri olan kəskin formalarda əvvəlcə venoz durğunluğu azaltmaq üçün venoz stent qoyulur, sonra səbəbi axtarılır və uyğun etiotrop müalicələr aparılır.
Yuxarı boş vena üzrə suallar
N.Y.Bayramov, F.A.Qəhrəmanova
|
Suallar |
Cavablar |
|
Yuxarı boş vena sindromu nədir? |
Yuxarı boş venada baş verən durğunluğun törətdiyi simptomokompleks |
|
Hansı klinik formaları var? |
Asimptomatik Simptomatik: kəskin, xroniki |
|
Səbəbi və ya risk faktorları nələrdir? |
Bədxassəli törəmələr (60-80%), xoşxassəli törəmələr, tromboz, travmalar, xroniki mediastinit |
|
Patogenezi nədən ibarətdir? |
Venoz durğunluq və hipertenziya → ödem, venoz işemiya |
|
Gediş xüsusiyyəti necədir? |
Kəskin və xroniki gedişli |
|
Ağırlaşmaları nələrdir? |
Beyin ödemi, koma Udlaq-qırtlaq ödemi – asfiksiya, tənəffüs yetməzliyi, qanaxma Yuxarı ətraflarda ödem |
|
Klinik əlamətləri hansılardır? |
Beyin ödemi əlamətləri – baş ağrısı, bulantı, qusma, görmə pozulması, yuxululuq, hətta koma Udlaq-qırtlaq ödemi – xırıltılar, disfagiya, asfiksiya, təngnəfəslik Qida borusu əlamətləri – disfagiya, qanaxma, üz, boyun və ətraf simptomları – ödem, venoz genişlənmə, pulsasiyanın itməsi, sianoz Plevra əlamətləri – hidrotoraks |
|
Hansı xəstələrdə şübhələnmək lazımdır? |
Durğunluq əlamətləri, genişlənmiş venoz damarlar, venoz hipertenziya olanlarda |
|
Dəqiqləşdimək üçün hansı müayinələr lazımdır? |
KT angioqrafiya |
|
Laborator əlamətləri nələrdir? |
Spesifik əlamətləri yoxdur |
|
Görüntüləmə əlamətləri nələrdir? |
Yuxarı boş venada tıxanma (tromboz, invaziya, sıxılma) |
|
Diaqnostik kriteriyalarını sadala? |
Asimptomatik və ya simptomatik durğunluq Angioqrafiyada damarda daralma |
|
Müalicə üsulları hansılardır? |
Səbəbin aradan qaldırılması, venoz axını bərpa etmə, venoz ödemi azaltma |
|
Əməliyyata göstərişlər nələrdir? |
Rezektabel törəmələr |
|
Əməliyyat üsulları hansılardır? |
Rezeksiya |
|
Proqnozu nədir? |
Əsas xəstəliyin proqnozundan asılıdır |