Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Elmi-Tibbi Şurasının 6 dekabr 2018 tarixli 24 saylı və Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 07.02.2019 tarixli F-66 saylı qərarı ilə “070101-Müalicə işi” ixtisası üzrə dərslik kimi təsdiq edilmişdir

Qarındaxili abseslər - Özət və Suallar

Özət

Peritondaxili abseslər qarındaxili orqanların xəstəlikləri, travmaları və əməliyyatlarından sonra (perforasiya, nekroz, anastomoz buraxması, yaralanma, genitourinar infeksiya, qan,  yığıntı, yad cisim və s) qarın boşluğuna toplanmış möhətviyyatın və ya yığıntının hüdudlanması və infeksiyalaşması nəticəsində meydana gəlir. Adətən ağrı, SİRS-sepsis əlamətləri ilə biuzə verir, müalicə olunmazsa sepsis və orqan yetməzliklərinə, letallığa, bəzən də və fistullara səbəb ola bilər. Diaqnozunu dəqiqləşdirmək üçün KT lazım gəlir, ağrı, SİRS-sepsis əlamətləri ilə yanaşı mayeli boşluğun görünməsi xarakterikdir. Qarındaxili abseslərin müalicəsi üçün drenaj (perkutan və ya cərrahi), antibiotikoterapiya, dəstək müalicələri və səbəbin aradan qaldırlması lazımdır.

Retroperitoneal abseslər adətən peritonarxası orqanların (böyrək, bağırsaq, mədəaltı vəzi, onurğa stünü) travmalarından, əməliyyatlarından və ya xəstəliklərindən sonra bu sahəyə yığılan möhtəviyyatın və hematomanın infeksiyalaşması nəticəsində meydana gəlir.  Adətən ağrı, SİRS-sepsis əlamətləri ilə biuzə verir, müalicə olunmzasa sepsis və orqan yetməzliklərinə, letallığa, bəzən də və fistullara səbəb ola bilər. Diaqnozunu dəqiqləşdirmək üçün KT lazım gəlir, ağrı, SİRS-sepsis əlamətləri ilə yanaşı mayeli boşluğun görünməsi xarakterikdir. Müalicəsi üçün təcili  drenaj,  mənbəni  aradan  qaldırma,  antibiotikoterapiya  və  dəstək tədbirləri həyata keçirilir.

 

Qarın absesləri üzrə suallar

N.Y.Bayramov, A.K.Səfiyeva, F.Əhmədov

 

 

Qarindaxili abses

Suallar

Cavablar

Qarindaxili abses nədir?

Qarında hüdudlanmış irinli və ya irinli-nekrotik ocaqdır

Hansı klinik formaları var?

Peritondaxili

  • diafraqmaaltı
  • qaraciyəraltı
  • ilgəklərarası
  • çanaq

Retroperitoneal

Səbəbi  və ya risk faktorları nələrdir?

  • Orqan zədələnmələri nəticəsində əmələ gələn abseslər
  • Qarındaxili yığıntının infeksiyalaşması nəticəsində əmələ gələn abseslər

Patogenezi nədən ibarətdir?

Qarındaxili abseslər  iltihabı-nekrotik ocağın hüdudlanması ilə formalaşır

Gediş xüsusiyyəti necədir?

  • uzumnüddətli davam etmə və xronikləşmə
  • perforasiya
  • sepsisə (orqan yetməzliklərinə) və letallığa səbəb olma (30%)

Ağırlaşmaları nələrdir?

  • Sepsis
  • Perforasiya
  • Qanaxma

Klinik əlamətləri hansılardır?

  • Ağrı
  • Hərarət
  • Bağırsaq fəaliyyətində dəyişiklik
  • Obyektiv müayinədə qarında kütlə

Hansı xəstələrdə şübhələnmək lazımdır?

  • Qarında ağrı, kütlə və sepsis əlamətləri
  • Əməliyyat və ya travmadan sonra ağrı, yüksək hərarət və leykositoz və/və ya CRP artması
  • Peritonitlərdən sonra hektik hərarət, davam edən leykositoz və/və ya CRP artması

Dəqiqləşdimək  üçün hansı müayinələr lazımdır?

Klinik, laborator və görüntüləmə müayinələri

Laborator əlamətləri nələrdir?

leykositoz, CRP artması

Görüntlüləmə əlamətləri nələrdir?

Tomoqrafiyada içərisində hava-maye səviyyəsi olan hüdudlu maye yığıntısının olması

Diaqnostik kriteriyalarını sadala?

  • Anamnezində kəskin cərrahi xəstəliklər, əməliyyat, travma
  • Qarında ağrı, kütlə ola bilər
  • İltihab əlamətləri: yüksək hərarət, leykositoz, CRP artması
  • Görüntüləmədə xarakterik əlamətlər

Müalicə üsulları hansılardır?

“Klassik 4 prinsip”:

  • mənbənin aradan qaldırılması
  • irinli-nekrotik toxumaların kənarlaşdırılması (sanasiya və drenaj)
  • antibiotikoterapiya
  • SİRS və sepsisə görə dəstək müalicələri

Əməliyyat üsulları hansılardır?

  • Perkutan (dəridən keçən) drenaj
  • Laparoskopik drenaj
  • Açıq drenaj

 

Retroperitoneal hematoma və abses

Suallar

Cavablar

Retroperitoneal hematoma nədir?

Peritonarxasi sahədə hematomanin yaranmasıdır

Səbəbi və ya risk faktorları nələrdir?

  • Çanaq sümüklərinin siniqları-travma (60%)
  • Antikoaqulyantlar
  • Damar patologiyaları
  • Şişlər
  • Kəskin pankreatit
  • Maliqnizasiya
  • Yatrogen

Ağırlaşmları nələrdir?

Hemorragik şok

Retroperitoneal abses

Klinik əlamətləri hansılardır?

Başgicəllənmə

Bayılma

Ümumi zəiflik

Qarinda ağri

Beldə ağri

Lokal və yayilmiş həssasliq

Şok

Hematuriya (80%)

Hansı xəstələrdə şübhələnmək lazımdır?

Hemorragik şok əlaməti olan xəstələrdə

Dəqiqləşdimək üçün hansı müayinələr lazımdır?

USM, KT, MRT

Laborator əlamətləri nələrdir?

Hemoqlobinin və hematokritin azalmasi

Müalicə üsulları hansılardır?

Konservativ

Cərrahi

Əməliyyat üsulları hansılardır?

Açıq laporatomiya

Perkutan drenaj

Hansı retroperitoneal hematomaları drenaj etmək lazımdır?

Artan və infeksiyalaşan