Özət
Baş və maksillofasial zədələnmələr ən çox avtomobil qəzalarında, hündürlükdən yıxılmalarda və dalaşmalarda rast gəlinir. Baş zədələnmələri ektrakranial (baş dərisi və kəllə süçükləri) və intrakranial (beyin) zədələnmələrinə ayrılır. Beyin zədlədələnmələri yüngül, orta və ağır dərəcəli ola bilər. Bu zədlənmələrin diaqnostikasında əsasən klinik və KT müayinələri tətbiq edilir və əsas prinsip beyin zədələnməsinin olub-olmadığını müəyyənləşdirməkdir. Başın və maksillo-fassial travmaların müalicəsi əsasən uyğun mütəxəssislər tərəfindən həyata keçirilir. İntrakranial zədələnmələrdə beyini ikincili zədələnmədən qorumaq və cərrahi dekompressiyaya göstəriş olub-olmadığını dəqiqləşdirmək əsas müalicə prinsipləridir. Hipoksemiya, hipoperfuziya, kəllədaxili hipertenziya, yüksək hərarət və qıcolmalar ikincili zədələnmə törədən əsas amillərdir. Ona görə də bu amillərin qarşısını almaq ən vacib tədbirlər sayılır. Başın və üz-çənənin travmalarında müalicə əsasən bərpa üzərində qurulur.
Baş və üz travmaları üzrə suallar
N.Y.Bayramov, Ş.Ə.Məmmədova
|
Suallar |
Cavablar |
|
Baş zədələnmələrinin hansı növləri var? |
Ekstrakranial və intrakranial |
|
Ekstrakranial zədələnmələrin hansı morfoloji formaları ola bilər? |
|
|
Beyin zədələnmələrinin morfoloji növləri hansılardır? |
|
|
Beyin zədələnmələrinin diaqnostika üsulları hansılardır? |
|
|
Başın yaralanmalarında xəstəyə ümumi yanaşma prinsipləri hansılardır? |
Qanaxma dayandırılmalı → sınıqlar, kəllədaxili zədələnmə inkar edilməli → yaraya tikişlər qoyulmalı |
|
İntrakranial zədələnmələrdə əsas müalicə prinsipləri nədən ibarətdir? |
Cərrahi dekompressiyaya göstəriş olub-olmadığını dəqiqləşdirmək |
|
Ilkin yardım üsullarına nələr aiddir? |
Oksigenasiyanı və beyinin perfuziya təzyiqini təmin etmək |
|
Beyin perfuziya təzyiqi nədir? |
Orta arterial təzyiq (>70-80 mm Hg st) ilə intrakranial təzyiq arasındakı (<10-15 mm Hg st) fərq |
|
Beyinin perfuziya təzyiqinə nəzarət necə olmalıdır? |
Adekvat arterial təzyiqi təmin etmək və intrakranial təzyiqi azaltmaq |
|
İntrakranial təzyiqə nəzarət üsulu hansıdır? |
Subaraxinoidal təzyiq monitoru |
|
İntrakranial təzyiqi azaltmaq üçün hansı tədbirlər həyata keçirilir? |
|
|
Alın sümüyü sınığında xəstəyə ümumi yanaşma prinsipləri nədir? |
|
|
Burun sümüyü sınıqlarında xəstəyə ümumi yanaşma prinsipləri nədir? |
|
|
Maksillofassial sınıqlarda nazoqastral zond qoymaq olarmı? |
Xeyr, lakin oral-qastrik zond qoymaq olar |
|
Kəllə əsası sümüklərinin sınıqlarında xarakterik əlamətlər hansılardır? |
|