Anevrizmalar - Özət və Suallar

Özət

Anevrizma - damar mənfəzinin lokal və yaxud diffuz şəkildə genişlənib, diametrinin 50%-dən artıq böyüməsidir. Anevrizma damar divarında olan kollagen və elastin liflərinin normal nisbətinin patoloji şəkildə dəyişməsi ilə əlaqədar baş verir. Arterial hepertenziya, siqaret çəkmə və irsiyyət risk faktorlarıdır. Patoloji anatomik xüsusiyyətlərinə görə həqiqi (arteriya divarının bütün qatlarını əhatə edən) və yalançı (adventisiya və ətrafdakı toxumalardan ibarət), baş verdiyi damardan asılı olaraq torakal, abdominal və periferik (iliak, femoral, popliteal, karotid, visseral), formaına görə kisəvari və iyəbənzər olurlar.

Anevrizmalar əksərən asimptomatik gedişə meyllidir, lakin böyüdükdə, partladıqda və ya ətraf orqanlara açıldıqda simptom verə bilər: ağrı, səs tutulması, dispnoe, disfagiya, distal embolizasiya əlamətləri, hematuriya, ürəkbulanma və s. Diaqnostikasında klinik, laborator (qanın ümumi müayinəsi, elektrolitlər, koaqulyasiya göstəriciləri, qan qrupu) və instrumental (R-qrafiya, USM, Exo-KQ, KT/MRT, aortoqrafiya) müayinələrdən istifadə edilir. əsas müalicə üsulları cərrahidir. Anevrizmanın ölçüsündən, ağırlaşma riskindən asılı olaraq əməliyyatın növü seçilir.

Anevrizma üzrə suallar

N.Y.Bayramov, M.M.Kərimov, Ş.Ə.Məmmədova

Suallar	Cavablar
Anevrizma nədir?	Damar mənfəzinin lokal və yaxud diffuz şəkildə genişlənib, diametrinin 50%-dən artıq böyüməsidir.
Risk faktorları nələrdir?	Arterial hipertenziya Ateroskleroz Siqaret çəkmə Travma Marfan, Ehlers-Danlos sindromu Arteriit və aortit Xroniki obstruktiv ağciyər xəstəliyi Kişi cinsi Piylənmə İrsiyyət Yaş
Rastgəlmə tezliyi nə qədərdir?	Kişi qadın nisbəti 9:1 təşkil edir.
Patoloji anatomik xüsusiyyətlərinə görə hansı növləri var?	Həqiqi Yalançı
Həqiqi anevrizma nədir?	Arteriya divarının bütün qatlarını əhatə edən dilatasiyasıdır
Psevdoanevrizma nədir?	Yalnız adventisiya və ətrafdakı toxumalardan ibarət olur
Lokalizasiyasına görə hansı növləri var?	torakal abdominal periferik
Periferik anevrizmanın hansı növləri var?	Iliak Femoral Popliteal Karotid Visseral
Formasına görə anevrizmanın hansı növləri var?	Kisəvari (psevdoanevrizma) İyəbənzər (həqiqi anevrizma)
Torakal anevrizmanın lokalizasiyasına görə hansı növləri var?	Qalxan aorta anevrizması Aorta qövsü anevrizması Enən aorta anevrizması və ya torakoabdominal anevrizma
Crawford təsnifatına görə torakoabdominal aorta anevrizmasının hansı tipləri var?	Tip I – sol körpücükaltı arteriyadan renal arteriyaya qədər Tip II – sol körpücükaltı arteriyadan aorta bifurkasiyasına qədər Tip III – enən aortanın orta 1/3-dən aorta bifurkasiyasına qədər Tip IV – diafraqma səviyyəsində aortadan aorta bifurkasiyasına renal arteriyaya və ya aota bifurkasiyasına qədər
Torakal anevrizmanın klinik əlamətləri hansılardır?	əksərən asimptomatik Anevrizma böyüdükdə və ya partladıqda: ağrı - döş sümüyü arxasında və boyuna yayılan, kürək sümükləri arası, epiqastral Boyun venalarında gərginlik Dispnoe Səsin tutulması Disfagiya Distal embolizasiya əlamətləri hemoptiz, hematemez və ya qastrointestinal qanaxma əlamətləri
Diaqnostikasında hansı müayinələrdən istifadə olunur?	laborator instrumental
Torakal aorta anevrizmasının diaqnostikasında hansı laborator müayinələrdən istifadə olunur?	Qanın ümumi analizi Elektrolitlər və BUN/kreatinin Koaqulyasion göstəricilər – İNR, APTZ Qan qrupunun təyini
Torakal aorta anevrizmasının diaqnostikasında hansı instrumental müayinələrdən istifadə olunur?	Toraks R-qrafiya Exo-KQ Aortoqrafiya KT/KT-angioqrafiya MRT/MR-angioqrafiya İntraoperativ USM
Müalicə üsulları hansılardır?	Konservativ - risk faktorlarının aradan qaldırılması Endovaskulyar – stent-qraft implantasiyası Cərrahi – aortanın süni protezlənməsi
Cərrahi əməliyyat üçün göstərişlər nələrdir?	Simptomatik anevrizma Qalxan aorta diametri ≥5,5 sm, enən aorta diametri ≥6.5 sm olması 1 illik müşahidədə aorta diametrinin 1 sm-dən çox böyüməsi Psevdoanevrizmalar Böyük kisəvari anevrizma Mikotik anevrizma Anevrizmanın bronxu sıxması Aorta koarktasiyası Aortobronxial və aortoezofageal fistul B tip kəskin aorta disseksiyası və partlama, distal işemiya
Abdominal aorta anevrizmasının klinik əlamətləri hansılardır?	əksərən asimptomatik Anevrizma böyüdükdə, partladıqda: Ağrı - kürəkdə, qarında və bəzən qasıqda Qızdırma “Mavi barmaq” sindromu – ayaq barmaqlarının embolizasiyası Tezdoyma, ürəkbulanma, qusma Kəskin axsama Obstruktiv uropatiya Qastrointestinal qanaxma, hematuriya Şok əlamətləri
Abdominal aorta anevrizmasının diaqnostikasında hansı üsullardan istifadə edilir?	Klinik - göbəkətrafı nahiyədə pulsasiya edən kütlə Laborator - qanın ümumi analizi, qanın biokimyəvi analizi, qan qrupu təyini Görüntüləmə
Abdominal aorta anevrizmasının diaqnostikasında hansı instrumental müayinələrdən istifadə olunur?	USM Abdominal R-qrafiya KT-angioqrafiya MR-angioqrafiya Aortoqrafiya
Müalicə üsulları hansılardır?	Konservativ - risk faktorlarının aradan qaldırılması Endovaskulyar – stent-qreft implantasiyası Cərrahi – aortanın süni protezlənməsi
Cərrahi əməliyyat üçün göstərişlər nələrdir?	Simptomatik anevrizma Qalxan aorta diametri ≥5 sm (qadınlarda ≥4.5 sm) olması 1 illik müşahidədə aorta diametrinin 1 sm-dən çox böyüməsi Kisəvari anevrizma
Aorta disseksiyası nədir?	Aorta divarının laylanması nəticəsində aorta mənfəzində yalançı mənfəzin əmələ gəlməsidir.
Klinik əlamətləri nələrdir?	Kəskin döş, boyun, kürəkarası və ya abdominal ağrılar – 90% Bayılma Serebrovaskulyar zədələnmə əlamətləri – hemianesteziya, hemiparez, hemiplegiya Horner sindromu (ptoz, mioz, anhidroz) Dispnoe, disfagiya Hemoptiz Qızdırma
Diaqnostikasında hansı üsullardan istifadə edilir?	Anamnez və fiziki müayinə Laborator – qanın ümumi analizi, BUN/kreatinin səviyyəsi, LDH, fibrinin deqradasiya məhsulları, Görüntüləmə
DeBakey təsnifatına görə hansı növləri var?	Tip I – enən aorta, aorta qövsü və qalxan aortada Tip II – qalxan aortada Tip III – enən aortada
Stanford təsnifatına görə hansı növləri var?	A tip – qalxan aortada B tip – enən aortada
Diaqnostikasında istifadə olunan görüntüləmə müayinələri nələrdir?	Toraks R-qrafiya KT Exo-KQ MRT Aortoqrafiya

Damar xəstəlikləri - Özətlər və Suallar Baxış sayı: 11046