Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Elmi-Tibbi Şurasının 6 dekabr 2018 tarixli 24 saylı və Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 07.02.2019 tarixli F-66 saylı qərarı ilə “070101-Müalicə işi” ixtisası üzrə dərslik kimi təsdiq edilmişdir

Anal inkontinensiya - Özət və Suallar

Özət

Anal inkontinensiya və ya yetməzlik qazların, duru və bərk nəcisin saxlana bilməməsinə deyilir. Qaz və ya nəcisin iradi və qeyri-iradi saxlanılmaması sfinkter tonusunun kəskin azalması (klinik və ya manometrik olaraq) əsas diaqnostik əlamətləridir. Anal inkontinensiyaya 1-18% insanlarda (4-24%-i qadınlar, 5%-i kişilər) rast gəlinir. Ağır hallarda sidik qaçırtması da müşühidə olunur. Nəcis qaçırtma qadınlarda kişilərdən 8 dəfə artıq izlənilir. Anal inkontinensiya hallarına 65 yaşından sonra daha çox rast gəlinir.

 

ANAL İNKONTİNENSİYA XƏSTƏLİYİNDƏ DİAQNOSTİK YANAŞMA ÜZRƏ SUALLAR

N.Y. Bayramov, S.S. İmanova

 

Suallar

Cavablar

Anal inkotinensiya nədir?

Duru və bərk nəcisin saxlana bilməməsinə deyilir.

Rastgəlmə tezliyi nə qədərdir?

Anal inkontinensiyaya 1-18% insanlarda (4- 24%-i qadınlar, 5%-i kişilər) rast gəlinir. Nəcis qaçırtma qadınlarda kişilərdən 8 dəfə artıq izlənilir. Anal inkontinensiya hallarına 65 yaşından sonra daha çox rast gəlinir.

Səbəbi və ya risk faktorları nələrdir?

  • Çanaq sümüyünün və çanaq dibi əzələlərinin zədələnmələləri
  • Anorektal nahiyədə aparılan cərrahi əməliyyatlr (az rast gəlinən səbəblərdəndir)
  • Doğuş zamanı zədələnmələr
  • Sfinkterotomiya – xroniki anal çatın cərrahi müalicəsi zamanı
  • Anorektal nahiyənin zadələnmələri
  • Yaşla əlaqəli anal sfinkterin boşalması
  • Anal dilatasiya
  • Işlətmə dərmanlarından istifadə
  • İltihablı ishal
  • Bağırsağın iltihabi xəstəlikləri
  • Anal kanalın xərçəngi
  • Tabes dorsalis
  • Şəkərli diabet (nevropatiya)
  • Rektal prolaps
  • Rektosele
  • Şüa terapiyası

Dəqiqləşdimək üçün hansı müayinələr gərəkdir?

Anal yetməzliyin diaqnozu adətən klinik olaraq təyin olunur:

  • qaz və ya nəcisin saxlanılmaması
  • sfinkter tonusunun kəskin azalması (klinik və ya manometrik olaraq).

Differensasiya, səbəbi araşdırmaq və sfinkter tonusunu ölçmək məqsədi ilə əlavə müayinələr edilir.

  • Endoskopik müayinə
  • Anorektal manometriya
  • Anorektal elektromioqrafiya – xarici anal sfinkterə elektrod yerləşdirərək əzələ gücü təyin edilir
  • Defekoqrafiya
  • MRT
  • Rektal USM.

Diaqnostik kriteriyalar hansılardır?

Qaz və ya nəcisin iradi və qeyri-iradi saxlanılmaması sfinkter tonusunun kəskin azalması (klinik və ya manometrik olaraq).

Müalicə üsulları hansılardır?

  • Pəhriz;
  • Kegel idmanı – çanaq dibi əzələlərinin gücləndirilməsi üçün;
  • Dərman preparatları – loperamid, aktivləşdirilmiş kömür, pektin, amitriptillin, morfin;
  • Anorektal əzələlərin stimulyasiyası;
  • Sakral sinirin stimulyasiyası;
  • Hiperbarik oksigen terapiyası;
  • Süni sfinkter;
  • Sfinkteroplastika;
  • Neosfinkterin yaradılması – m. gracilis- dən istifadə edərək süni sfinkter yaradılır;
  • Kolostomiya.