Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Elmi-Tibbi Şurasının 6 dekabr 2018 tarixli 24 saylı və Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 07.02.2019 tarixli F-66 saylı qərarı ilə “070101-Müalicə işi” ixtisası üzrə dərslik kimi təsdiq edilmişdir

Paraproktit - Özət və Suallar

Özət

Paraproktit və ya pararektal abses anus və rektum ətrafı nahiyyədə irinli iltihaba deyilir, sepsis və pararektal fistul törədə bilir. Anus ətrafında ağrı, şişkinlik, qızartı hərarətin yüksəlməsi əsas əlamətləridir. Perianal, sfinkterdaxili, ishio-rektal, supralevator, submukozal formaları vardır. Diaqnoz klinik müayinə ilə dəqiqləşdirilir, differensiasiya dərəcəsini müəyyənləşdirmək üçün KT/MRT və ya USM tətbiq edilə bilir. Anus ətrafında ağrı, şişkinlik, qızartı,hərarətin yüksəlməsi, rektal USM-də və ya KT/MRT-də anal ətrafı nahiyyədə mayenin toplanması diaqnozu təsdiqləyir. Əsas müalicə irinliyin açılması – drenaj və antibiotikoterapiyadır.

PARAPROKTİT XƏSTƏLİYİNDƏ DİAQNOSTİK YANAŞMA ÜZRƏ SUALLAR

N.Y. Bayramov, S.S. İmanova

Suallar

Cavablar

Paraproktit nədir?

Paraproktit və ya pararektal abses anus və rektum ətrafı nahiyədə irinli iltihaba deyilir.

Rastəlmə tezliyi nə qədərdir?

  • Xəstəlik ən çox 30-50 yaşlarında rast gəlinir.
  • Kişilərdə qadınlara nisbətən 2-5 dəfə çox rast gəlinir.
  • Uşaqlarda isə az təsadüf olunur.

Hansı klinik formaları var?

Aşağı abseslər:

  • Perianal – 40%
  • Sfinkterdaxili – 40%
  • İshio-rektal – 20% Yuxarı abseslər:
  • Supralevator – 6%
  • Submukozal – 3%

Səbəbi və ya risk faktorları nələrdir?

  • Qəbizlik
  • Şəkərli diabet
  • Anal çatın iltihablaşması
  • Cinsi yolla ötürülən xəstəliklər
  • Bağırsağın iltihabi xəstəlikləri
  • Bağırsaqda divertikulit
  • Kortizon tərkibli şamların, məlhəmlərin istifadəsi.

Ağırlaşmaları nələrdir?

  • Sepsis
  • Parerektal fistul (40-50%)

Klinik əlamətləri hansılardır?

  • Anusətrafı nahiyədə ağrı, şişkinlik, qızartı
  • Hərarətin yüksək olması
  • Üşütmə, titrətmə, halsızlıq
  • Aralıq dərisinin iltihabi ödemləşməsi, qızarması, anal dəliyin deformasiyası
  • Sərt konsistensiyaslı ağrılı infiltrat

Hansı xəstələrdə şübhələnmək lazımdır?

Anal nahiyyədə ağrı və septik əlamətləri olanlarda kəskin paraproktitdən şübhələnmək lazımıdır.

Dəqiqləşdimək üçün hansı müayinələr lazımdır?

Diaqnoz klinik müayinə ilə dəqiqləşdirilir, diferensasiya və yayılma dərəcəsini müəyyənləşdirmək üçün tomoqrafiya və ya USM tətbiq edilə bilər.

Diaqnostik kriteriyalarını sadala?

  • Anus ətrafinda ağri, şişkinlik, qizartı
  • Hərarətin yüksəlməsi
  • Rektal USM-də və ya KT/MRT-də anal ətrafı nahiyyədə mayenin toplanması

Müalicə üsulları hansılardır?

  • Əsas müalicə irinliyin açılması – drenaj və antibiotikoterapiyadır.
  • Anusətrafı dəri kəsilərək irinli möhtəviyyatın boşaldılır.
  • Abses boşaldıldıqdan sonra həmən boşluq drenajlanır. Paraproktitin açılmasından 24 saat sonra ağrı vəyanğı hissi itir, lakin boşluğun tam sağalması 3-5 həftə çəkir.
  • Əməliyyatdan sonrakı dövrdə xəstələrə oturaq vannalar, həmçinin lifli qidaların qəbulu məsləhət görülür.
  • Pararektal abses öz-özünə və ya cərrahi yolla boşaldıla bilər. Bu zaman anusətrafı nahiyədə ağrı və təzyiq azalır. Paraproktit 40-50% hallarda pararektal fistulla nəticələnə bilər.