Özət
Plevra törəmələri birincili (lokal mezotelioma, diffuz bədxassəli mezotelioma) və ikincili (metastatik) ola bilər. Lokal mezotelioma subplevral fibroz toxumadan inkişaf edən törəmədir, əksəriyyəti xoş xassəlidir, diaqnozu biopsiya ilə dəqiqləşdirilir, müalicəsi radikal rezeksiyadır. Diffuz bədxassəli mezotelioma plevral mezoteldən inkişaf edən bədxassəli törəmədir, ağciyər əlamətləri (təngnəfəslik, ağrı, öskürək), plevral qalınlaşma və plevral maye əlamətləri ilə ortaya çıxır, diaqnozu biopsiya ilə dəqiqləşdirilir, müalicəsində multidissiplinar yanaşma (kimyaradioterapiya, cərrahi və radioterapiya) tətbiq edilir.
Plevra törəmələri üzrə suallar
N.Y.Bayramov, F.A.Qəhrəmanova
|
Suallar |
Cavablar |
|
Mezotelioma nədir? |
Plevradan inkişaf edən birincili neoplazmadır. |
|
Hansı formaları var? |
Lokal (70% xoşxassəli) və diffuz (əsasən bədxassəli) |
|
Risk faktorları nələrdir? |
Asbest, silikat, siqaret |
|
Klinik əlamətləri hansılardır? |
Lokal – döş qəfəsində ağrı, oynaqlarda ağrı və şişkinlik, təngnəfəslik Diffuz – döş qəfəsində ağrı, halsızlıq, arıqlama, öskürək
Plevral maye – lokal (10-15%), diffuz (<75%) |
|
Dəqiqləşdimək üçün hansı müayinələr lazımdır? |
KT, plevral biopsiya, plevral mayenin sitoloji müayinəsi |
|
Görüntüləmə əlamətləri nələrdir? |
Plevrada qalınlaşma, döşqəfəsi divarı ilə kor bucaq əmələ gətirən törəmə, plevral maye |
|
Əməliyyata göstəriş nələrdir? |
Törəmə təktərəflidir və ümumi vəziyyət əməliyyata imkan verir |
|
Əməliyyat üsulları hansılardır? |
Radikal ekstraplevral pnevmektomiya, plevrektomiya/dekortikasiya |
|
Lokal mezoteliomanın müalicə üsulları hansılardır? |
Radikal rezeksiya |
|
Diffuz mezoteliomanın müalicə üsulları hansılardır? |
Əməliyyat mümkün olarsa kimyaterapiya + cərrahiyyə + radioterapiya Mümkün olmazsa palliativ plevral drenaj və kimyaterapiya |
|
Proqnozu nədir? |
Lokal – qənaətbəxş deyil, Diffuz – diaqnoz qoyulduqdan sonra yaşama müddəti təxminən 1il |