Diffuz splenomeqaliya - Özət və Suallar

Özət

Splenomeqaliya dalaq həcminin böyüməsinə, hipersplenizm isə dalaq ölçüsünün və funksiyasınının artmasına deyilir. Yəni hipersplenizm olması üçün aşağıdakı üç kriteriya olmalıdır: splenomeqaliya, sitopeniya (mono-, di-, trisitopeniya) və sümük iliyində reaktiv hiperplaziya. Diffuz splenomeqaliya əksər hallarda ikincilidir və onu törədən səbəblər arasında ilk yerləri hematoloji, qaraciyər, infeksiyon və autoimmun xəstəliklər tutur. Bu sindromun klinikası və gedişi səbəbindən asılıdır, əsas xəstəliyin əlamətləri ilə birlikdə ola bilər, asimptomatik ola bilər və ya ağırlaşma əlamətləri ilə biruzə verə bilər (sitopeniya, portal hipertenziya, orqanları sıxma və s). Diffuz splenomeqaliyada əsas diaqnostik məsələ səbəbin araşdırılmasıdır və bu məqsədlə ardıcıl olaraq hematoloji, qaraciyər, infeksiyon və autoimmun xəstəliklər yoxlanılır. Müalicəsi səbəbin aradn qaldırılmsından ibarətdir, səbəb aradan qaldırılmadıqda palliativ məqsədlə splenektomiya, dalaq arteriyasının embolizasiyası, parsial splenektomiya və s istifadə edilə bilər.

Diffuz splenomeqaliya üzrə suallar

N.Y.Bayramov, A.K.Səfiyeva, Ş.Ə.Məmmədova

Suallar	Cavablar
Splenomeqaliya nədir?	Dalağın böyüməsidir
Hipersplenizm nədir?	Dalağın hiperfunksiyası – sitopeniya; Splenomeqaliya; Hiperreaktiv sümük iliyi;
Splenomeqaliyanın hansı klinik formaları var?	Durğunluq; Hipertrofiya, hiperplaziya; Reaktiv; Neoplastik; Metabolik; Digər;
Səbəbi və ya risk faktorları nələrdir?	Hematoloji xəstəliklər; Portal hipertenziya; Infeksiyalar; Iltihabi xəstəliklər; Metabolik xəstəliklər;
Patogenezi nədən ibarətdir?	Durğunluq; Dalağın funksional yükünün artması; Iltihabi və mezenximal hüceyrə artımı;
Portal hipertenziyanın ilk əlamətilərindən biri hansıdır?	Splenomeqaliya
Gediş xüsusiyyəti necədir?	Gedişi səbəbindən asılıdır
Ağırlaşmaları nələrdir?	Trombositopeniya və qanaxma; Anemiya; Leykopeniya və infeksiyalar; Portal hipertenziya və varikoz qanaxma; Qarındaxili orqanların sıxılması; Nəhəng splenomealiyalarda qaraciyər zədələnməsi (Banti sindromu) və ürək yetməzliyi;
Klinik əlamətləri hansılardır?	əsas xəstəliyin əlamətləri; qarında kütlə; sitopeniya ilə əlaqədar qanaxma, anemiya; təkrarlayan infeksiyalar; mədə-bağırsaq qanaxması;
Hansı xəstələrdə şübhələnmək lazımdır?	Qarında böyümə; Sol qabırğaaltı nahiyədə kütlənin əllənməsi; Sitopeniya əlamətləri; Portal hipertenziya əlamətləri; Qarındaxili sıxışma əlamətləri – tezdoyma, yeməkdən sonra təngnəfəslik);
Dəqiqləşdimək üçün hansı müayinələr lazımdır?	USM; KT; Qanın ümumi analizi;
Laborator əlamətləri nələrdir?	Sitopeniya (mono-, di-, pansitopeniya)
Görüntüləmə əlamətləri nələrdir?	Dalağın uzununa ölçüsünün 14 sm-dən və ya eninə ölçüsünün 5 sm-dən çox artması və ya həcminin artması ( həcmin 250 sm³-dənçox olması);
Müalicə üsulları hansılardır?	Səbəbin aradan qaldırılması; cərrahi;
Əməliyyata göstərişlər nələrdir?	Səbəbin tapılmaması və neoplastik törəmələr
Əməliyyat üsulları hansılardır?	Splenektomiya; Hissəvi dalaq embolizasiyası; Dalaq arteriyası liqasiyası; Böyümə faktoru istifadəsi;
Xəstəliyin ən xaraketrik özəllyini bir cümlə ilə necə ifadə edərsiniz?	Diffuz splenomeqaliya əksər hallarda ikincili xəstəlikdir.

Dalaq xəstəlikləri - Özətlər və Suallar Baxış sayı: 14687