Xoledoxolitiaz - Özət və Suallar

Özət

Öd axacaqlarında daşın olması xoledoxolitiaz adlanır. Xoledoxda əmələ gələn daşlara birincili, öd kisəsindən düşən daşlara isə ikincili daşlar deyilir və daşlarının əksəriyyəti ikincilidir. Xoledoxolitiaz çox az hallarda asimptomatik olur, əksər hallarda isə öd yollarında tıxanma törədərək təkrarlayan sarılıq, mexaniki sarılıq, xolangit, pankreatit, hətda biliar sirroz əlamətləri ilə ortaya çıxır.

Klinik (ağrı, öd daşları, sarılıq, xolangit, pankreatit), laborator (xolsestatik enzimlərdə artma) və görüntüləmə üsullarında (geniş xoledox) daş şübhəsi olan xəstələrdə daşın olub-olmamasını dəqiqləşdirmək üçün xolangioqrafiya edilir və MRT ilk seçimdir. Öd kisəsi daşlarından fərqli olaraq həm asimptomatik, həm də simptomatik xoledox daşları müalicə olunmalıdırlar. Birincili xoledox daşlarının müalicəsində əsas hədəf xoledox patologiyasını anadan qaldırmaqdır (darlığın ləğvi, kistin çıxarılması, infeksiyanın müalicəsi və s). İkincili xoledox daşlarının müalicəsi üçün öd kisəsinin laparoskopik yolla, xoledoxdakı daşın isə laparoskopik və ya endoskopik yolla çıxarılması tövsiyə edilir.

Xoledoxolitiaz üzrə suallar

N.Y.Bayramov, A.K.Səfiyeva, F.Qəhrəmanova

Suallar	Cavablar
Xoledoxolitiaz nə deməkdir?	Öd axarında daş
Xoledox daşlarının mənbəyi haradır?	Birincili daşlar xoledoxun özündə əmələ gəlir, ikincili daşlar öd kisəsindən düşən daşlardır.
Birincili və ikincili daşlar tərkibinə görə fərqlənirlərmi?	Birincili daşlar adətən piqment, ikinili daşların əksəriyyəti xolesterin tərkiblidir.
Birincili xoledox daşları nə vaxt əmələ gəlir?	Öd yollarında iltihab və ya daralma olmalıdır
Xoledoxda birincili yoxsa ikincili daşlar çox rast gəlir?	İkincili daşlar (öd kisəsindən gələn).
Öd kisəsi daşı olanlarda xoledoxolitiaz nə qədər rast gəlir?	8–15% hallarda
Xoledoxa düşən daşların aqibəti necə olur?	Bağırsağa düşə bilər Daş xoledoxda qalar, lakin simptom törətməz (asimptomatik daşlar, 20%) Daş ağırlaşmalar törədər (80%)
Xoledox daşlarının ağırlaşmaları hansılardır?	Hissəvi tıxanma (subklinik xoledoxolitiaz) Müvəqqəti tıxanma (təkrarlayan sarılıq, düşən daş) Tam tıxanma (mexaniki sarılıq) Xolangit Pankreatit Oddi fibrozu Biliar sirroz
Xoledox daşlarını hansı xəstələrdə mütləq axtarmaq lazımdır?	Öd kisəsi daşında Mexaniki sarılıqda Xolestaz əlaməti olanlarda Xolangitdə Pankreatitlərdə Öd yollarında əməliyyat keçirənlərdə
Xoledoxolitiazda hansı müayinələr aparılır?	USM laborator (QF,QQT,bilirubin) MRT, EndoUSM, kontrastlı xolangioqrafiyalar
Xoledoxolitiazın dəqiqləşdirilməsi üçün seçim üsulu hansıdır?	MRT
Niyə asimptomatik belə olsa xoledox daşları mütləq çıxarılmalıdır?	Proqnozlaşdırmaq çətindir, ağırlaşma ehtimalı yüksəkdir (80%), uzunmüddətli daşlar hissəvi tıxanma və biliar sirroz törədə bilirlər
Xoledoxolitiaizisin müalicəsi üçün hansı üsullar var?	ERCP papillotomiya ilə daşın basketlə çıxarılması Laparoskopik - transistik və ya xoledoxotomiya ilə çıxarma Açıq üsullar - ümumi öd axarının explorasiyası

Öd yolları xəstəlikləri - Özətlər və Suallar Baxış sayı: 14953