Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Elmi-Tibbi Şurasının 6 dekabr 2018 tarixli 24 saylı və Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 07.02.2019 tarixli F-66 saylı qərarı ilə “070101-Müalicə işi” ixtisası üzrə dərslik kimi təsdiq edilmişdir

Öd yollarının anatomiyası və fiziologiyası - Suallar

Öd yollarının anatomiyası və fiziologiyası üzrə suallar

N.Y.Bayramov, A.K.Səfiyeva, Ş.Ə.Məmmədova

 

Anatomiyası

Suallar

Cavablar

Öd yollarında “3-lər qaydası” nə deməkdir?

  • Öd yolları üç morfo-funksional komponentdən təşkil olunub: axacaqlar, öd kisəsi və Oddi sfinktoru
  • Öd yolları üç əsas funksiya yerinə yetirir: ödü qaraciyərdən bağırsağa axıtma,  ödün tərkibini dəyişmə və anbarlama
  • Ödün üç əsas əhəmiyyəti var: yağların həzmi, ifrazat və öd epitelini qoruma.

Öd yollarının hansı anatomik strukturları var?

  • Qaraciyərdaxili axarlar
  • Sağ qaraciyər axacağı
  • Sol qaraciyər axacağı
  • Ümumi qaraciyər axacağı
  • Öd kisəsi
  • Kisə axacağı
  • Ümumi öd axacağı (xoledox)
  • Vater ampulası
  • Oddi sfinktoru

Qaraciyərdaxili axarlara hansılar aiddir?

Öd kanalcıqları, seqment axacaqları

Qaraciyərxarici öd yollarına nələr aiddir?

Sağ və sol pay axacaqları, qaraciyər və ümumi öd axarı¸ öd kisəsi və axarı, Vater ampulası və Oddi sfinkteri

Öd yollarının anomaliyaları arasında ən çox rast gələnlər hansılardır?

Seqmentar axacaqların ektopik açılması (38%), paralel kisə axacağı (20%), və kisə arteriyasının variantları (25%).

İntrahepatik axacaqların variasiyaları hansılardır (ektopik açılmalar)?

Huang təsnifatına görə 6 tipi var:

  • Tip 1- klassik normal anatomiya (62%)
  • Tip 2-  trifikasion (19%)
  • Tip 3- sağ arxa axar sol qaraciyər axacağına açılır (11%)
  • Tip 4- sağ arxa axar ümumi qaraciyər axarına açılır (6%)
  • Tip 5- sağ arxa axar kisə axacağına açılır (2%)
  • Tip 6 – nadir rast gələnlər (məsələn IV seqment axarı sağ axacağa açılır)

Kalot üçbucağının sərhədləri hansılardır?

  • Kisə axacağı
  • Umumi qaraciyər axacağı
  • Qaraciyərin visseral səthi

Kalot üçbucağının klinik əhəmiyyəti nədir?

Xolesistektomiya əməliyyatında kisə axarı və arteriyasını dəqiq görmək üçün bu üçbucaq geniş açılmalıdır.

Kalot üçbucağında olan düyünün adı nədir?

Kalot düyünü

Qaraciyərdən birbaşa öd kisəsinə açılan kiçik öd axacaqlarının adı nədir?

Luşka axacaqları

Hansı arteriyanın xolesistektomiya zamanı zədələnmə ehtimalı var?

Sağ qaraciyər arteriyasının, çünki kisə arteriyasına və Kalot üçbucağına çox yaxındır

Öd kisəsi qapağının adı nədir?

Heister spiral qapaq

Öd kisəssinin boynu ?

Kisə axacağa yaxın

“Hartman” cibi nədir?

Öd kisəsi boynunun genişlənməsi

 

Fiziologiyasi

Suallar

Cavablar

Öd nədir?

Su, elektrolit və üzvi maddələr: xolesterin, lesitin (fosfolipid), öd turşusu, bilirubin

Öd nə edir?

Yağları əridir

Enterohepatik sirkulyasiya nədir?

Öd turşularının qaraciyərdən bağırsaqlara və geriyə qaraciyərə sirkulyasiyası

Öd turşuları ən çox harda absorbsiya olunur?

Terminal ileumda

Öd kisəsinin boşalmasını nə stimulyasiya edir?

Xolesistokinin və vaqal impluslar

Qələvi-fosfatazanın mənbəyi haradır?

Öd axacaqları epiteli. Ona görə də öd axacaqları obstruksiyasında səviyyəsi yüksəlir

Xolesistokinin mənbəyi haradır?

12bb selikli qişası

Xolesistokinin ifrazını nə stimulyasiya edir?

Yağ, protein, amin turşuları və HCl

Onun ifrazını nə inhibə edir?

Tripsin və ximotripsin

Xolesistokinin effektləri nələrdir?

  • Öd kisəsini boşaldır (yığır)
  • Ampula Vateri açır (gövşədir)
  • Mədəni yavaş boşaldır
  • Pankreatik asinar hüceyrələrdən ekzokrin enzimlərin ifrazını artırır