Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Elmi-Tibbi Şurasının 6 dekabr 2018 tarixli 24 saylı və Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 07.02.2019 tarixli F-66 saylı qərarı ilə “070101-Müalicə işi” ixtisası üzrə dərslik kimi təsdiq edilmişdir

Meckel divertikulu - Özət və Suallar

Özət

Meckel divertikulu embrionun sarı cisimi ilə nazik bağırsağı birləşdirən vitellointestinal axarın bağırsağa yaxın hissəsinin tam bağlanmaması nəticəsində formalaşan çıxan həqiqi divertikuldur. Əksər hallarda asimptomatikdir, laparotomik və ya laparoskopik təftiş zamanı aşkar edilir. Çox az hallarda qanaxma, divertikulit və bağırsaq keçməliyi ilə ağırlaşır. Kinik əhəmiyyəti kəskin apendisitlə diferensiasiya və səbəbi tapılmayan mədə-bağırsaq qanaxmaları ortaya çıxır. Diaqnoza bəzən KT -də və qanaxma mənbəyi axtarış vaxtı ssintiqrafiya zamanı şübhə yaranır. Laparotomiya və ya laparoskopiya ilə dəqiqləşdirilir. Müalicəsi asimptomatik hallarda izləmə, ağırlaşmlarda isə divertikulektomiyadır.

 

Meckel divertikulu üzrə suallar

N.Y.Bayramov, A.K.Səfiyeva, F.A.Qəhrəmanova

 

Meckel divertikulu nədir?

Vitellointestinal axarın tam bağlanmaması nəticəsində formalaşan həqiqi divertikuldur

Əsas xüsusiyyəti?

Ən çox rast gələn mədə-bağırsaq anomaliyasıdır.

Adətən harada yerləşir ?

İleosekal bucaqdan 1-1,5 m məsafədə, antimezenterik divarda.

Həqiqi divertikuldurmu?

Bəli! Çünki bağırsaq divarının qişaları var.

Rastgəlmə tezliyi?

Təxminən autopsiyada əhalinin 2% olur.

Cins nisbəti necədir?

Kişilərdə 2 dəfə çox rast gəlinir.

Hansı yaşda simptomlar daha qabarıq olur?

Daha çox 2 yaşda. Amma digər yaşlarda da ola bilər.

Hansı  ağırlaşmaları var?

Ağırlaşmalar 4% xəstələrdə rast gəlir:

  • qanaxma – 40%
  • bağırsaq keçməzliyi  -25%
  • divertikulit – 25%

Meckel divertikulitini hansı xəstəliklə differensiasiya etmək lazımdır?

Kəskin appendisitlə

Meckel divertikulunda qanaxmanın səbəbi nədir?

Divertikulun ektopik mədə mukozasından ifraz olunan turşunun törətdiyi xora.

Meckel divertikulundan qanaxmanın əlamətləri hansıdır?

Ağrısız aşağı GİS qanaxması, qarında hərəkətli kütlə əllənə bilər.

Böyüklərdə Meckel divertikulunun ən çox rast gələn ağırlaşması hansıdır?

Bağırsaq obstruksiyası

Divertukullarda neçə faiz hallarda heterotopik bağırsaq mukozası tapılır?

50%-dən yuxarı

Meckel divertikulunda ən çox tapılan  heterotopik toxuma hansıdır?

Gastrik mukoza (60%), lakin duodenal, pankreatik, kolonik mukoza da tapıla bilir.

Meckel divertikulunda “2-lər qaydası” nədir?

  • əhalinin 2 % də rast gəlir
  • ən çox 2 yaşa qədər rast gəlinir
  • qadın/kişi nisbəti -  2:1
  • ileosekal bucaqdan 2 feet (60-80 sm) məsafədə
  • uzunluğu 2 düym (5 sm) 
  • xəstələrin ½-dən çoxunda 2 növ selikli qişa olur

Meckel scan nədir?

Meckel divertikulunda ektopik qastrik mukozanın təyini üçün radioizotopla (texnesium, pertexnetat) müayinə aparılır.

Meckel divertikulunun dəqiq diaqnozu necə qoyulur?

Laparoskopiya və ya laparotomiya ilə

Təsadüfən tapılan asimptomatik Meckel divertukulunda nə etməli?

İzləmək

Qanaxma və  obstruksiya verən Meckel divertikulunun müalicəsi nədir?

Cərrahi rezeksiya, divertikulun qarşı tərəfində olan mezenterik divarın  aktiv xorası ilə bərabər nazik bağırsağın rezeksiyası

Meckel divertukulunun boğulması  ilə müşayiət olunan yırtığın adı nədir?

Lyttre yırtığı

Nəcisdə gizli qan testi pozitiv, qastro-kolonoskopiya neqativ olan xəstədə hansı patologiyanı inkar etmək lazımdır?

Nazik bağırsaq törəməsini (KT və ya enteroklizislə -kontrastlı nazik bağırsaq müayinəsi)