Özət
Qida borusunun yanıqları aşındırıcı qatı kimyəvi maddələrin (turşular və qələvilər) qəbulundan sonra meydana gəlir. Selikli qişanın epitelində yüngül dəyişikliklərdən divarın tam nekrozuna qədər hadisələr inkişaf edə bilər. Aşındırıcı maddənin içilməsindən dərhal sonra ağrılar, yanma, disfagiya, tüpürcəyin udula bilməməsi əlamətləri başlayır, bir neçə saat ərzində SİRS əlamətləri ortaya çıxır. Ağır dərəcəli yanıq zədələnmələrində şok, perforasiya, sepsis, hətta ölüm baş verə bilər. Diaqnostikada endoskopiya vacibdir. Anamnezdə kimyəvi maddə qəbulu, ağrılar, disfagiya, dodaqlarda, dildə, yanaqlarda və damaqda yanıq izləri, endoskpiyada udlaq, QB və mədədə müxtəlif dərəcəli yanıq zədələnmələri xarakterik əlamətlərdir. Müalicəsi üçün stabilləşdirmə tədbirləri, yüngül dərəcəli yanıqlarda konservativ müalicə həyata keçirilir. Perforasiya olduqda təcili əməliyyat mütləq göstərişdir (ezofaqoektomiya, qidalandırıcı yeyunostomiya).
Qida borusu yanıqları üzrə suallar
N.Y.Bayramov, A.Səfiyeva, Ş.Məmmədova
Suallar |
Cavablar |
Ezofaqus yanığı nədir? |
Ezofaqusun aşındırıcı kimyəvi maddələrlə zədələnməsi |
Hansı klinik formaları var? |
|
Səbəbi və ya risk faktorları hansılardır? |
Turşu və ya qələvi tərkibli qatı maye və ya bərk maddələrin qəbulu |
Patogenezi nədən ibarətdir? |
|
Gediş xüsusiyyəti necədir? |
3 mərhələ:
|
Ağırlaşmaları nələrdir? |
|
Klinik əlamətləri hansılardır? |
|
Hansı xəstələrdə şübhələnmək lazımdır? |
Anamnezində aşındırıcı maddə qəbul etmiş xəstələrdə |
Dəqiqləşdimək üçün hansı müayinələr lazımdır? |
|
Görüntlüləmə əlamətləri hansılardır? |
Endoskopik - hiperemiya, ödem, səthi mukozal eroziyalar, selikli qişanın qopması, hemorragiyalar, xoralar, ərplər, gec dövrdə qranulyasiya ocaqları, nekroz və perforasiya |
Diaqnostik kriteriyalar hansılardır? |
|
Müalicə üsulları hansılardır? |
|
Əməliyyata göstəriş hansıdır? |
Perforasiya və strikturlar |
Əməliyyat üsulları hansılardır? |
|
Proqnoz necədir? |
Əksər xəstələrdə pisdir |