Qida borusunun hərəki funksiyasının pozulmaları - Özət və Suallar

Suallar

Cavablar

Ezofaqusun hərəki funksiyasının pozulmaları nədir?

Ezofaqusda peristaltikanın zəifləməsi

Hansı klinik formaları var?

• Birincili:
  • eninəzolaqlı əzələlərin dismotorikası  (orofaringeal disfagiya);
  • saya əzələlərin dismotorikası (axalaziya, diffuz və seqmentar ezofageal spazm və “fındıqqıran” qida borusu);
• İkincili – kollagen vaskulyar, neyrovaskulyar, endokrin, metabolik xəstəliklərin nəticəsində;

Klinik əlamətləri hansılardır?

• Döş ağrıları;
• Disfagiya;
• Odinofagiya;
• Qıcqırma;
• Requrgitasiya;
• Qanqusma;
• Atipik əlamətlər

Hansı xəstələrdə şübhələnmək lazımdır?

Klinik əlamətləri olan, lakin kardial səbəblər və ezofaqusun üzvi xəstəlikləri inkar edilən xəstələrdə

Dəqiqləşdimək  üçün hansı müayinələr lazımdır?

• Kontrastlı Rh-qrafiya;
• Endoskopiya;
• Manometriya;
• pH-metriya;
• KT;
• Endoskopik ultrasonoqrafiya (EUS);
• Biopsiya;
• Helicobacter pylori testi

Diaqnostik kriteriyalar hansılardır?

• Klinik əlamətlər;
• Üzvi dəyişikliklərin aşkar edilməməsi;
• Funksional müayinələrdə dismotorika;

Axalaziya nədir?

Qida borusu peristaltikasının kəskin zəifləməsi və ya olmaması, aşağı sfinkterin tonusunun artması və udma prosesində boşalmaması ilə xarakterizə olunan birincili funksional xəstəlikdir.

Rastəlmə tezliyi nə qədərdir?

1/100000 – 6/1000 tezlikdə

Mərhələsinə görə təsnifatı:

I mərhələ - QB-da genişlənmə yoxdur

II mərhələ - QB-da boylama genişlənmə var

III mərhələ - QB-da bir diz var

IV dərəcə - QB-də bir neçə diz var (S-vari bağırsağa oxşar şəkil).

Səbəbi nədir?

Dəqiq məlum deyil

Patogenezi nədən ibarətdir?

Mienterik kələfdə (Auerbach kələfi) postqanqlion inhibitor neyronların destruksiyası

Gediş xüsusiyyəti necədir?

Proqressivləşən

Ağırlaşmaları hansılardır?

• Ezofaqusun genişlənməsi – son mərhələdə S-vari bağırsaq şəkili;
• Aspirasion pnevmoniya;
• Kandida ezofagiti;
• Xərçəng

Klinik əlamətləri hansılardır?

• Paradoksal disfagiya;
• Requrgitasiya;
• Qıcqırma;
• Döş ağrıları;
• Ağızdan pis iy gəlməsi

Hansı xəstələrdə şübhələnmək lazımdır?

• Klinik əlamətlər olan xəstələrdə;
• Disfagiyaya baxmayaraq uzun müddət stabil çəkili xəstələrdə

Dəqiqləşdimək  üçün hansı müayinələr lazımdır?

• Kontrastlı Rh-qrafiya;
• Endoskopiya;
• KT;
• Endoskopik USM;
• Manometriya;
• pH-metriya

Görüntlüləmə əlamətləri hansılardır?

Kontrastlı Rh – qrafiya – distalda daralma (“quş dimdiyi” və ya “siçan quyruğu” simptomu) və proksimalda peristaltika etməyən genişlənmiş hissə,

Endoskopiya – genişlənmiş ezofaqus, köhnə qida qalıqları, kandida ezofagiti, aşağı sfinkter səviyyəsində daralma;

KT – distal sfinkter nahiyəsində qalınlaşma

Digər müayinələrdə nə müəyyən olunur?

Manometriya  - ezofaqus peristaltikasının olmaması və ya mənfəzi tam sıxmayan zəif dalğalar, aşağı sfinkterin tonusunun yüksək olması (> 40 mm Hg st.) və udma vaxtı onun yetərli boşalmaması;

pH-metriya – normal

Diaqnostik kriteriyalar hansılardır?

• Disfagiya;
• Görüntüləmədə distal ezofaqusun daralması və daralmadan əvvəl genişlənmə;
• Manometriyada peristaltizmin olmaması və ya çox zəif dalğalar aşağı sfinkterin yüksək təzyiqi (> 40 mm Hg st), udma vaxtı aşagı sfinkterin az boşalması (mədədaxili təzyiqdən 10 mm Hg st. çox olması);
• Endoskopik USM və ya KT-də törəmənin görünməməsi

Müalicə üsulları hansılardır?

• Konservativ -  antihelikobakter müalicə, Ca kanalı blokatorları - dilatasiya və əməliyyata əks-göstəriş olduqda;
• Endoskopik:
  • botulin inyeksiyası - əməliyyata və dilatasiyaya əks - göstəriş olduqda;
  • dilatasiya – əməliyyata əks - göstəriş olduqda və ya əməliyyatdan sonra residiv baş verdikdə;
• Cərrahi müalicə

Əməliyyata göstərişlər hansılardır?

Dilatasiyanın effektsiz olması, S-vari dilatasiya və xərçəng şübhəsi

Əməliyyat üsulları hansılardır?

• Laparoskopik miotomiya və fundoplikasiya (ilk seçim);
• Ezofaqoektomiya

Diffuz və seqmentar ezofageal spazm nədir?

Qida borusunun bir neçə yerində eyni anda başlayan persitaltik yığılmaların ardıcıllığının pozulması ilə xarakterizə olunan funksional xəstəlikdir

Klinik əlamətlər hansılardır?

• Asimptomatik;
• Döş ağrıları – gecələr və spontan;
• Disfagiya - həm duru, həm də bərk qida;
• Requrgitasiya

Diaqnostik kriteriyalar hansılardır?

• Fasiləli döş ağrıları və (və ya) disfagiya;
• Endoskopiya və KT müayinələrində üzvi dəyişikliklərin olmaması;
• Kontrastlı Rh-müayinədə koordinasiyasız üçüncülü dalğalar (“çərəkəşəkilli” ezofaqus)
• Manometriyada:
  • Normal və ya zəif amplitudlu koordinasiyasız dalğalar;
  • Aşağı sfinkterin normal tonusu;
  • Normal Ph-metriya

Müalicə nədən ibarətdir?

Axalaziyada olduğu kimi

“Fındıqqıran” qida borusu nədir?

Güclü döş ağrıları, qida borusunda yüksək amplitudlu, təzyiqli (> 180 mm Hg st.) və uzun müddətli (> 6 san) peristaltik dalğaların olması ilə səciyyələnən hərəki pozulmadır

Diaqnostik kriteriyalar hansılardır?

• Güclü döş ağrıları;
• Kontrastlı müayinələrdə normal peristaltika;
• Manometriyada:
  • Koordinasiyalı, lakin yüksək amplitudlu peristaltika (18 mm Hg st.);
  • Uzunmüddətli dalğalar (6 san);
  • Aşağı sfinkterin normal tonusu
• Normal pH-metriya;
• Endoskopik, KT/EndoUSM və kardioloji müayinələrdə patologiya müəyyən edilmir.

Müalicə üsulları hansılardır?

Effektiv müalicə metodu yoxdur

Əməliyyat üsulları hansılardır?

Miotomiya (50% hallarda ağrılar, 80% hallarda isə disfagiya azalır)