Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Elmi-Tibbi Şurasının 6 dekabr 2018 tarixli 24 saylı və Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 07.02.2019 tarixli F-66 saylı qərarı ilə “070101-Müalicə işi” ixtisası üzrə dərslik kimi təsdiq edilmişdir

Graves xəstəliyi (Diffuz toksik ur) - Özət və Suallar

Özət

QV-nin  həddən artıq hormon sintezi və sekresiyası nəticəsində qanda orqanizmin təlabatından artıq tiroid hormonu olması  və toxumalar tərəfindən mənimsənilməsi  tirotoksikoz adlanır. Hipertiroidizm isə tiroid toxumasının hiperfunksiyasıdır. Tirotoksikoz əksər halda hipertiroidizm ilə birlikdə görünür. Sinus taxikardiyası, arterial fibrillyasiya, dərinin nəm, bədənin titrəməsi, əzələ zəifliyi, proksimal miopatiya, yuxusuzluq, əsəbilik, istiyə dözümsüzlük, tərləmə, arıqlama, ishal, menstrual tsiklin pozulması, saç tökülməsi və s. kimi klinik əlamətlərlə özünü göstərir. Tirotoksikozun diaqnozu TSH, sərbəst T3 – T4 hormonlarının səviyyəsinə görə qoyulur. Xəstələrin çoxunda TSH səviyyəsi azalır ST3 və ST4 səviyyəsi isə yüksəlir. Hipofizdə TSH sintez edən şişlərdə və tiroid hormona qarşı cavabsızlıqda TSH normal ola bilər. Tirotoksikoza səbəb 80% halda Graves xəstəliyidir. Bu xəstəlikdə xəstələrin  əksəriyyətində endokrin oftalmopatiya olur. Xəstəliyin patogenezinin əsasında TSH reseptorlarına qarşı əmələ gələn anticisimlərin vəzi hüceyrəsini situmulyasiya edərək hormon sintezini artırması durur. Tirotoksikozun müalicəsi 3 yolla aparılır. Konservativ, radioaktiv J131 və cərrahi.

GRAVES XƏSTƏLİYİ HAQDA SUALLAR

Suallar

Cavablar

Hipertiroidizmin ən geniş yayılmış səbəbi?

Graves xəstəliyi

Graves xəstəliyi nədir?

Diffuz ur hipertiroidizm, ekzoftalm və pretibial miksedema

Etiologiyası nədir?

Tiroidin  folikullar hüceyrələrində olan TSH reseptorlarını stimulyasiya edən anticisimciklərin olması və tiroid hormonlarının disregulyasi

Qadın/kişi nisbəti?

6:1

Gravesdə aşkarlanan spesifik fizioloji tapıntı nədir?

Ekzoftalm

Diaqnoz necə qoyulur?

T3, T4  və anti TSH reseptor anticismi yüksəlir və TSH səviyyəsi enir, qlobal I qəbulu

Gravesdə müalicə tipləri:

  1. Medical blokada: yod, propronalol, propiltiourosil (PTU), metimazol, Lüqol məhlulu
  2. Radioablasiya: populyar müalicə növü
  3. Cərrahi rezeksiya: (bilateral subtotal tiroidektomiya)

Cərrahi rezeksiyaya mümkün göstərişlər?

Şübhəli düyün, əgər xəstə şikayət etmirsə  və ya  dərmana refraktor, hamilədirsə, uşaqdırsa, əgər xəstə şüa müalicəsindən imtina edirsə

Gravesin cərrahi müalicəsində və radioterapiyasında ən böyük ağırlaşma nədir?

Hipotiroidizm

PTU nə deməkdir?

PropilTioUrasil

PTU necə təsir edir?

  1. Yodun T4/T3 birləşməsini inhibə edir
  2. T4 -ün T3-ə periferik konversiyasını inhibə edir

Metimazol necə təsir edir?

Yalnız yodun T4/T3 birləşməsini inhibə edir