REKTOSELE

Tərifi

• Rektosele düz bağırsağın uşaqlıq yoluna tərəf qabarmasına deyilir, defekasiya çətinliyinə, prolapslara və genital disfunksiyaya səbəb ola bilir (Şəkil 1).

Şəkil 1. Rektosele.

Diaqnostik əlamətləri

• Qəbizlik
• Defekasiyadan sonra tam boşalma hissinin olmaması
• Uşaqlıq yolundan əli ilə təzyiq etməklə defekasiya aktını icra etməsi.
• Klinik olaraq, və ya defekoqrafiyada düz bağırsağın uşaqlıq mənfəzinə doğru qabarması

Təsnifatı

• Kiçik dərəcəli – 1 sm-dən az
• Orta dərəcəli – 2-4 sm arası
• Böyük dərəcəli – 4 sm-də çox.

Rastgəlməsi

• Qadınları 30-90%-də rektosele müşahidə olunur.

Etilologiyası

• Rektoselenin yaranmasında əsas amil toxuma zəifliyidir
• Divar zəifliyinə səbəb olan əsas amillər doğuş və yaşlanmadır.
• Digər səbəblərə isə qəbizlik və histerektomiya əməliyyatı aiddirlər.

Klinikası

• Asimptomatik – kiçik rektosellərdə rastlanır, defekoqrafiyada ortaya çıxır
• Defekasiya çətinliyi
• Uşaqlıq yolunda yad cisim hissi
• Cinsi fəaliyyət zamanı ağrı
• Vaginal qanaxma
• Defekasiya vaxtı davamlı gücənmə
• Anus nahiyəsində ağrı
• Defekasiya zamanı tam boşalma hissinin olmaması
• Defekasiya zamanı əlinin köməyi ilə uşaqlıq yolundan təzyiq etməklə defekasiya aktını icra etməsi
• Qaz və nəcis qaçırtma.

Diaqnostikası

Şübhə

• Qəbzlik, defekasiya çətinliyi, tam boşalma hissinin olmaması, vaginal ağrı rektosele şübhə yaradır.

Dəqiqləşdirmə

• Orta və böyük rektoselləri obyektiv müayinə ilə dəqiqləşdirmək olur:
  • vaginanın arxa divarının önə qabarması
  • rektal müayinədə rektovaginal arakəsmənin incəlməsi və asanlıqla qabarması.
• Kiçik rektoselləri təyin etmək və dərəcəni dəqiqləşdirmək üçün defekoqrafiya edilir(Şəkil2).
• Differensiasiya məqsədi ilə kolonoskopiya, manometriya və tomoqrafiya lazım gəlir

Şəkil 2. Defekoqrafiya

Müalicəsi

• Asimptomatik və kiçik rektosellərdə müşahidə və qəbizliyin aradan qaldırılması və çanaq əzələlərini möhkəmləndirmə hərəkətləri tövsiyə edilir.
• Simptomatik, orta və böyük ölçülü (3 sm-dən böyük) rektosellərdə əməliyyat lazım gəlir:

Özət

Rektosele düz bağırsağın uşaqlıq yoluna tərəf qabarmasına deyilir, defekasiya çətinliyinə, prolapslara və genital disfunksiyaya səbəb ola bilir. Defekasiyadan sonra tam boşalma hissinin olmaması, qəbizlik, uşaqlıq yolundan əli ilə təzyiq etməklə defekasiya aktını icra etməsi, klinik olaraq və ya defekoqrafiyada düz bağırsağın uşaqlıq mənfəzinə doğru qabarması əsas diaqnostik əlamətləridir. Müalicə taktikası dərəcəsindən asılı olaraq dəyişir. Asimptomatik və kiçik rektosellərdə müşahidə və qəbizliyin aradan qaldırılması və çanaq əzələlərini möhkəmləndirmə hərəkətləri tövsiyə edilir. Simptomatik, orta və böyük ölçülü (3 sm-dən böyük) rektosellərdə əməliyyat lazım gəlir.

REKTOSELE XƏSTƏLİYİNDƏ DİAQNOSTİK YANAŞMA ÜZRƏ SUALLAR

N.Y. Bayramov, S.S. İmanova