Özət
Hеpatik еnsеfalopatiya kəskin və xronik qaraciyər xəstəliklərinin bеyin funksiyalarında törətdiyi gеriyədönən və ləngimə xaraktеrli neyro-psixoloji (şüur, dərketmə və hərəkətə nəzarət) dəyişiklərdir. Bu sindrom ağırlaşdırıcı amillərin təsiri ilə dərinləşə bilir (infeksiya, qanaxma, elektrolit pozulması və s) və adətən geriyədönəndir.
Ensefalopatiyanın diaqnozu və ağırlıq dərəcələri klinik olarq müəyyən edilir. Gizli forma (subklinik) klinik olaraq büruzə vermir, lakin neyro-psixoloji testlərdə ortaya çıxır, yüngül dərəcədə yaddaş, yuxu pozulması, tremor görünür, xəstə ilə kontakt qurmaq olur, ağır dərəcədə xəstə ilə kontakt qurmaq olmur, anlaşılmayan hərəkətlər və danışıqlar olur, koma rastlanır.
Hepatik ensefalopatiyanın müalicəsində ilk hədəf əsas səbəbin – qaraciyər xəstəliyinin və ya porto-sistemik yanyolun aradan qaldırılmasıdır. Bu mümkün olmayanda ikinci hədəf kimi ammonyakı azaltma tədbirləri (laktuloza, L-ornitin-L-aspartat, rifaksimin), ağırlaşdırıcı amillərin aradan qaldırılması (mədə bağırsaq qanaxmasını dayandırma, bağırsaqları qan və ekzogenoz proteinlərdən təmizləmə, sedativləri dayandırma, su-elektrik mübadiləsini düzəltmə və s.), beyin ödeminin azaldılması tədbirləri həyata keçirilir. Medikamentoz müalicə effekt vermədikdə ekstrakorporal detoksikasiya üsulları (süni qaraciyər sistemləri, plazmofarez və s) istifadə edilə bilər. Yanyol ensefalopatiyasında şuntu kiçiltmək və ya bağlamaq əsas tədbirdir.
Hepatik ensefalopatiya üzrə suallar
N.Y.Bayramov, A.K.Səfiyeva, Ş.Ə.Məmmədova
|
Ensefalopatiyanın diaqnozu hansı müayinə ilə qoyulur? |
Klinik müayinə ilə |
|
Ensefalopatiyanın ağırlıq dərəcəsi hansı müayinə ilə təyin edilir? |
Klinik müayinə ilə |
|
Ensefalopatiyanın dərəcəsi hansı laborator göstərici ilə korrelyasiya edir? |
Qanda ammonyakın səviyyəsi ilə |
|
Hepatik ensefalopatiyada hansı dərman istifadə olunur? |
Laktuloza, neomisin, LOLA (L-ornitin-L-aspartat) |