Özət
İntrahepatik xolangiokarsinoma qaraciyərdaxili öd epitelindən inkişaf edən, hepatosellular xərçəngdən sonra ən çox rast gələn birincili bədxassəli qaraciyər törəməsidir. Birincili biliar sirroz və skleroz xolangit risk faktorları sayılır, daha çox mərkəzdə və öd yolları ətrafında yerləşir, intrahepatik və portal strukturlara yayılmaya, atrofiya törətməyə meyillidir, ekstrahepatik metastazları azdır, HSK-dan fərqli olaraq sirroz fonunda az rast gəlir. Diaqnostikası və müalicəsi HSK kimidir, lakin diffuz yayılmada Qc Tx yaxşı nəticələr vermir.
Hepatoblastoma uşaqlarda ən çox rast gələn bəd xassəli birincili qaraciyər şişidir. Törəmədə kalsifikasiyalar çox rast gəlir, rezektabellik ehtimalı yüksək olan törəmələrdən hesab olunur.
Angoisarkoma Kupffer hüceyrələrindən inkişaf etdiyi ehtimal olunan və qaraciyərin bədxassəli törəmələri arasında ən pis gedişlisidir, nadir hallarda rezektabel olur.
Hemangioendotelioma endotelə bənzər hüceyrələrdən təşkil olunmuş, gedişinə görə xoş və bədxassəli şişlər arasında durur. Əksəriyyəti çoxsaylı olur, hətta limfomaya bənzər konqlomeratı ola bilər, diffuz formalarda transplantasiya yaxşı nəticələr verir.
Suallar
N.Y.Bayramov, A.K.Səfiyeva, Ş.Ə.Məmmədova
Suallar |
Cavablar |
Xolangiokarsinoma nədir? |
Öd axacaqları epitelindən inkişaf edən bəd xassəli şişdir. |
Hansı klinik formaları var? |
|
Rastgəlmə tezliyi nə qədərdir? |
Bədxassəli şişlər arasında 2%, qaraciyər şişləri arasında 10% rast gəlir və qaraciyərin birincili bəd xassəli şişləri arasında ikinci yerdə durur. |
Risk faktorları nələrdir? |
|
Gediş xüsusiyyəti necədir? |
İntrahepatik və portal strukturlara yayılmaya, atrofiya törətməyə meyillidir, ekstrahepatik metastazları azdır. |
Ağırlaşmaları nələrdir? |
Mexaniki sarılıq, tromboz, ətrafa invaziya |
Klinik əlamətləri hansılardır? |
|
Hansı xəstələrdə şübhələnmək lazımdır? |
|
Dəqiqləşdirmək üçün hansı müayinələr lazımdır? |
|
Laborator əlamətləri nələrdir? |
CA19-9 artması |
Görüntlüləmə əlamətləri nələrdir? |
Kontrastlı müayinə:
|
Digər müayinələrdə nə tapılır? |
Biopsiyada adenokarsinoma kimi görünür və immunositokimya aparmadan metastatik adenokarsinomalardan fərqləndirmək çətin olur. |
Diaqnostik kriteriyalarını sadala? |
|
HSK ilə differensiasiya: |
Oxşarlıq:
Fərq:
|
Müalicə üsulları hansılardır? |
|
Əməliyyata göstərişlər nələrdir? |
Ekstrahepatik yayılması, magistral damar invasiyası və hər iki payda yayılması olmayan şişlər rezektabel qəbul edilir. |
Əməliyyat üsulları hansılardır? |
Rezeksiya |
Proqnozu nədir? |
Radikal rezeksiyaya baxmayaraq residiv ehtimalı yüksəkdir (iki ildə 80-90%), yaşama müddəti isə 8-50 ay arasında dəyişir. |
Xəstəliyin ən xarakterik özəlliyini bir cümlə ilə necə ifadə edərsiniz? |
İntrahepatik xolangiokasinomanın əksər əlamətləri hepatosellular karsinomaya bənzəyir, lakin transplantasiya nəticələri qənaətbəxş deyil. |
Qaraciyərdə ən çox rast gələn kanser hansıdır? |
Metastatik şişlər, qaraciyərin xərçəngi ilə müqayisədə 20:1. İlkin mənbə daha çox qastrointestinal traktda olur. |
Qaraciyərin çox rast gələn birincili bədxassəli törəməsi hansıdır? |
Hepatosellular karsinoma (hepatoma) |
Qaraciyərin çox rast gələn birincili xoşxassəli törəməsi? |
Hemangioma |
Qaraciyər metastazları hansı qaraciyər testləri ilə müəyyən edilir? |
ALT,AST və qələvi fosfataza (əgər birincili mənbə kimi kolon kanseri nəzərdə tutulursa CEA). |
Hansı radioloji müayinə metodları istifadə olunur? |
USM və KT (trifazik) |
Qaraciyərin ən çox yayılmış 3 birincili xoşxassəli törəməsi hansılardır? |
1.Hemangioma 2.Hepatosellular adenoma 3.Fokal nodulyar hiperplaziya |
Qaraciyərin 4 birincili bədxassəli törəməsi hansılarıdr? |
1.Hepatosellular karsinoma 2.Xolangiokarsinoma (intrahepatik) 3.Angiosarkoma 4.Hepatoblastoma (uşaqlarda və körpələrdə daha çox olur). |
Digər xoşxassəli qaraciyər törəmələri hansılardır? |
|
Qaraciyər “hamartoması” nədir? |
Qaraciyər normal hüceyrəsindən düyün formasını əmələ gətirən ağ rəngli bərk düyün. |