Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Elmi-Tibbi Şurasının 6 dekabr 2018 tarixli 24 saylı və Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 07.02.2019 tarixli F-66 saylı qərarı ilə “070101-Müalicə işi” ixtisası üzrə dərslik kimi təsdiq edilmişdir

Neoplastik kistlər - Özət və Suallar

Özət

Neoplastik kistlərin epitel qatı neoplastik xarakterlidir (çoxqatlı, polipoid, adenokarsinoma), möhtəviyyatı seroz yox, musin tipli qatı mayedir, mayedə CA 19-9 yüksəkdir, divarı qalın, polipoid çıxıntıları, arakəsmələri və ya çoxkameralı olur. Diaqnozu histoloji müayinə ilə dəqiqləşir. Müalicəsi radikal eksiziyadır

Travmatik kistlər hematoma və bilioma yerində əmələ gəlir, divarı fibroz toxumadan ibarətdir,  epitel qatı yoxdur (yalançı kistdir). İltihablaşma varsa drenaj edilir.

 

 

Neoplastik kistlər üzrə suallar

N.Y.Bayramov, A.K.Səfiyeva, Ş.Ə.Məmmədova

 

Suallar

Cavablar

Neoplastik kistlər nədir?

Qaraciyərdə birincili və ya ikincili neoplastik proseslərin törətdiyi kistlərdir.

Rastgəlmə tezliyi nə qədərdir?

Qaraciyərin kistoz törəmələri arasında  nadir (1-2%) rast gəlir.

Hansı klinik formaları var?

  • Birincili:
    • Sistoadenoma;
    • Sistoadenokarsinoma;
  • İkincili:
    • Metastatik kistlər

Sistoadenoma - biliar sistoadenoma nədir?

Qaraciyərin xoşxassəli birincili neoplastik kistidir.

Morfologiyası:

Divarı 3 qatlıdır:

  • öd epiteli;
  • Epitel membranı;
  • Fibroz qat;

 

Anadangəlmə kistlərdən fərqli olaraq:

  • Epitel qatı neoplastik xarakterlidir;
  • Seroz maye yox, musin tipli qatı maye ifraz edir;
  • Mayedə CA 19-9 yüksək olur;
  • Divarı qalın olur;
  • Papillomatoz çıxıntıları və arakəsmələri olur;

Səbəbi  və ya risk faktorları nələrdir?

Bilinmir

Patogenezi nədən ibarətdir?

Bilinmir

Gediş xüsusiyyəti necədir?

Maliqnizasiya ehtimalı yüksəkdir (25%)

Ağırlaşmaları nələrdir?

Malignizasiya, infeksiyalaşma, qanaxma, ətrafa təzyiq.

Klinik əlamətləri hansılardır?

  • Əksərən asimptomatik;
  • Böyük ölçülərə çatdıqda və ya ağırlaşmalar olarsa təzyiq, qanaxma, infeksiyalaşma və s. əlamətlər;

Hansı xəstələrdə şübhəl

ənmək lazımdır?

Klinik və diaqnostik əlamətlər olan xəstələrdə

Dəqiqləşdimək  üçün hansı müayinələr lazımdır?

  • Biopsiya;
  • USM və tomoqrafiya;
  • Onkomarkerlərin təyini;

Laborator əlamətləri nələrdir?

Mayedə yüksək CA-19-9

Görüntüləmə əlamətləri nələrdir?

  • Bir-birinə yaxın bir neçə kistin olması, arakəsmələrin olması;
  • Çoxkameralı olması;
  • Divarının qalın və kələkötür  olması;
  • İçərisində papillomatoz çıxıntılar olması;
  • Mayenin müxtəlif sıxlıqlı olması;

Diaqnostik kriteriyalarını sadala?

  • Görüntüləmə əlamətləri;
  • Kistik mayedə CA 19-9 müsbət olması;
  • Biopsiyada neoplastik epitel;

Müalicə üsulları hansılardır?

Cərrahi;

Əməliyyata göstərşlər nələrdir?

Kistin olması

Əməliyyat üsulları hansılardır?

Kist epiteli tamamilə aradan qaldırılmalıdır:

  • Kistektomiya (enukleasiya);
  • Rezeksiya;
  • Çətin hallarda total mukozektomiya;

Hissəvi  kistektomiya, ablasiya,

fenestrasiya, koterizasiya və sistoyeyunostomiya tövsiyə edilirmi?

Maliqnizasiya  ehtimalını nəzərə alaraq, göstərilən əməliyyatlar tövsiyə edilmir.

Proqnozu nədir?

Radikal rezeksiyalardan sonra yaxşıdır.

Xəstəliyin ən xarakterik özəlliyini bir cümlə ilə necə ifadə edərsiniz?

Sistoadenoma şübhəsi varsa kist total çıxarılmalıdır.

Birincili sistoadenokarsinoma nədir?

Birincili  olaraq  qaraciyərdən  inkişaf  edən və  ya sistoadenomaların maliqnizasiyası olan neoplastik kistdir.

Morfologiyası?

Epitel qatı tam və ya hissəvi şəkildə atipikdir

Klinik əlamətləri hansılardır?

Əksər əlamətləri biliar sistoadenoma kimidir.

Dəqiqləşdirmək  üçün hansı müayinələr lazımdır?

Kist divarının patohistoloji müayinəsi.

Müalicə üsulları hansılardır?

Radikal rezeksiya

Metastatik sistoadenokarsinoma nədir?

Kistoz adenokarsinoma metastazlarıdır.

Mənbə?

Çənbər bağırsaq, pankreas, mədə, böyrək, yumurtalıq və s.

Klinik xüsusiyyətləri və müalicə üsulları hansılardır?

Digər metastazlardakı kimidir

Neoplastik kistlərin xarakterik cəhətləri hansılardır?

 

  • Kistin epitel qatı neoplastik xarakterlidir (çoxqatlı, polipoid, adenokarsinoma)
  • Möhtəviyyatı seroz yox, musin tipli qatı mayedir, mayedə CA 19-9 yüksəkdir
  • Divarı qalın, polipoid çıxıntıları, arakəsmələri və ya çoxkameralı olur.
  • Diaqnozu histoloji müayinə ilə dəqiqləşir
  • Müalicəsi radikal eksiziyadır
  • Arakəsməli və çoxkameralı kistləri çıxarmaq lazımdır, çünki bunların neoplastik olma ehtimalı yüksəkdir